ไลฟ์สไตล์
นักมีบ้านมือใหม่ เลือกต้นไม้อย่างไรให้เป็นมิตรทั้งบ้าน และคน
พ.ค.
การจะมีบ้านสักหลัง ถือเป็นเรื่องใหญ่ ที่ไม่ว่าจะขั้นตอนใดก็ต้องใส่ใจ และประณีตมาก ๆ ตั้งแต่การคิดหาออกแบบดีไซน์ในอย่างที่ใช่ – สไตล์ที่ชอบ ไปจนถึงการก่อร่างสร้างโครงขึ้นมาเป็นสิ่งปลูกสร้างสักหลังหนึ่ง และแน่นอนว่า รากฐาน คงจะเป็นหัวใจสำคัญอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นมือใหม่สมัครเล่น ตลอดจนกูรูเรื่องบ้าน ก็ต้องยกให้รากฐานคือสิ่งที่ต้องละเอียดอ่อนที่สุด! แต่ทว่า เมื่อใส่ใจในจุดที่สำคัญที่สุดแล้ว ก็ไม่ควรเพิกเฉยต่อกระบวนการอันสำคัญรองลงมาอย่างการตกแต่ง
“การตกแต่งบ้าน” หลายคนอาจนึกไปถึงการวางเฟอร์นิเจอร์อย่างไรให้มีประโยชน์ใช้สอยให้มากที่สุด หรือวางอย่างไรให้เหมาะแก่ไลฟ์สไตล์ของผู้พัก สิ่งเหล่านั้นก็เป็นอีกส่วนของขั้นตอนสำคัญ แต่ที่สำคัญกว่าไม่แพ้กัน เห็นจะเป็นการจัดวางของตกแต่งสีเขียวรอบบ้านที่เรียกว่า ‘ต้นไม้น่าปลูก’ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า บ้านและสวน แทบจะเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันไปซะแล้ว เพราะอย่างน้อย ๆ แทบทุกบ้านก็ต้องมีต้นไม้อย่างน้อยสักต้น คอยเป็นร่มเงาเล็กใหญ่ให้พอพักผ่อนหย่อนใจได้บ้าง หรือในบางที หลายคนมักปลูกต้นไม้เอาไว้บริโภคผลผลิต นั่นก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ดีเช่นกัน มากไปกว่านั้น หากใครเป็นสายรักต้นไม้ตัวยงอยู่แล้วล่ะก็ การเฟ้นหาต้นไม้น่าปลูกมาไว้รอบบ้านก็คงไม่ใช่เรื่องไกลตัวอะไร หนำซ้ำ มีแต่จะงอกต้นไม้ใหม่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
แต่การปลูกต้นไม้เอาไว้ในอาณาบริเวณบ้าน กลับไม่ได้มีแค่เพียงประโยชน์เสมอไป เพราะหากเหล่าเจ้าของบ้านมือใหม่ อยากจัดวางต้นไม้ตามอำเภอใจ โดยไร้ซึ่งความรู้ต่อพืชชนิดนั้นมาก่อน บอกเลยว่า อาจมีผลเสียต่อบ้านตามมาแน่ ๆ เพราะทุกคนรู้หรือไม่ว่า ต้นไม้ใหญ่ – กลางบางชนิด ต่อให้มีร่มเงาดีแค่ไหน ใบกิ่งก้านจะสวยเท่าไหร่ แต่รากของต้นไม้เหล่านั้นอาจชอนไชเข้าไปเบียดเสียดกับรากฐานของบ้านจนเกิดปัญหาใหญ่ตามมาได้! รวมไปถึง ต้นไม้บางชนิดอาจมีฤทธิ์ดึงดูดแมลงจนก่อความรำคาญให้กับผู้พักอาศัยได้ในที่สุด ฉะนั้นการจัดวางและเลือกซื้อต้นไม้มาใช้ตกแต่งบ้าน จึงไม่ใช่เรื่องเล็กอีกต่อไป
ในวันนี้เราจึงจะพาทุกคนไปทำความเข้าใจว่าต้นไม้ชนิดไหน เหมาะ หรือ ไม่เหมาะกับบ้าน พร้อมกับเทคนิคบวกเคล็ดไม่ลับเล็กน้อย สำหรับนักมีบ้านมือใหม่ให้สามารถเลือกสรรต้นไม้น่าปลูกได้ถูกใจ เป็นมิตรกับทั้งคนและบ้าน!!
ปัจจัยสำคัญที่ต้องรู้ก่อนเป็นปัญหา “ เลือกเป็นให้ประโยชน์ ให้โทษหากเลือกไม่เป็น ”
อย่างที่เกริ่นไปก่อนหน้า ใช่ว่าการปลูกต้นไม้จะให้แต่ประโยชน์และข้อดีไปเสมอ ก่อนจะเลือกสรรไม้พันธุ์ให้ร่มเงาสักต้น เราควรศึกษาธรรมชาติของต้นไม้ชนิดนั้น ๆ ให้ละเอียดถี่ถ้วนซะก่อนก็จะเป็นผลดีต่อบ้านและคนอาศัยในระยะยาวมาก ๆ ปัจจัยที่สำคัญไม่ใช่แค่เพียงฟอร์มสวยถูกใจ หรือคุณสมบัติในการให้ร่มเงาที่ดีกว่า แต่สิ่งที่ต้องพิจารณาเป็นพิเศษ คือปัจจัยดังต่อไปนี้
1. ระบบรากชอนไช
รากฐานเป็นหัวใจของบ้านฉันใด รากต้นไม้ก็เป็นหัวใจสำคัญของพืชพันธุ์ไม้ฉันนั้น แต่สำหรับไม้พันธุ์ให้ร่มเงาส่วนใหญ่ หลายคนอาจใส่ใจในเรื่องของการแตกกิ่งก้านใบเป็นพิเศษซะมากกว่า ซึ่งความจริงแล้ว “ราก” คือสิ่งที่ควรศึกษาให้มากที่สุด เพราะสิ่งนี้เองจะเป็นตัวการใหญ่ที่มักเป็นปัญหากวนใจของเหล่านักปลูกมือสมัครเล่นอยู่เสมอ ไม้ยืนต้นให้ร่มเงาบางชนิดมีระบบรากที่ชอนไชและมักแผ่กระจายเป็นวงกว้างตามการแตกขยายของกิ่ง เช่น หูกระจง ชมพูพันธ์ทิพย์ หรือ หางนกยูงฝรั่ง ไม้พันธุ์เหล่านี้มีโครงสร้างรากที่แข็งแรงและแผ่ขยายไปเป็นแนวราบ หากปลูกในพื้นที่กว้างขวางมากคงไม่เป็นปัญหา แต่หากจะปลูกใกล้ตัวอาคารหรือบ้าน ถือเป็นสิ่งที่ไม่แนะนำอย่างยิ่ง เพราะเมื่อใดที่ต้นไม้เหล่านั้นเติบโตใหญ่ โครงสร้างบ้านอาจถูกระบบรากรบกวนจนแตกร้าวได้ และถึงแม้ว่าจะสามารถแก้ไขปัญหารากชอนไชได้ด้วยการตัดแต่งราก (Root Trimming) นั่นก็คงเป็นวิธีที่ลำบากไปสักหน่อยสำหรับมือใหม่ และต้องอาศัยความชำนาญระดับหนึ่ง
ในทางกลับกัน ไม้พันธุ์บางชนิดมีระบบรากแผ่ขยายเป็นแนวดิ่ง เช่น ต้นหูหนู ที่มีอีกชื่อว่า ต้นสั่งทำ หรือจะ ต้นล่ำซำ พันธุ์ไม้เหล่านี้จะไม่แผ่ขยายรากเป็นแนวราบ มักจะไม่ส่งผลกระทบถึงรากฐานของตัวอาคาร ทำให้การเลือกปลูกต้นไม้ที่มีระบบรากเป็นแนวดิ่ง เป็นทางเลือกที่ดีกว่าพอสมควร
2. กิ่ง ก้าน ใบ ร่วงบ่อย
ไม่ใช่แค่ราก ที่คอยจะเป็นปัญหา แต่หากเลือกปลูกไม้พันธุ์ที่มักผลัดใบผลัดดอกบ่อย ๆ ก็จะเป็นปัญหาอีกเหมือนกัน พันธุ์ไม้บางชนิดมีดีที่ฟอร์มสวย พุ่มใหญ่ ให้ร่มเงาจุใจ แต่หากใบขยันร่วงก็คงสร้างความรกให้กับบ้านเร็วขึ้นกว่าเดิม เช่น ไผ่ หูกระจง ปีป อโศกอินเดีย หรือแม้แต่ ชมพูพันธ์ทิพย์ ก็มักจะผลัดดอกใบอยู่บ่อยครั้ง บางชนิดยังมีกิ่งก้านที่เปราะบาง ร่วงหล่นง่าย พร้อมสร้างความเสียหายให้กับสิ่งปลูกสร้าง เช่น ตีนเป็ดขาว ชมพูพันธ์ทิพย์ ยี่โถ เป็นต้น
3. กลิ่นก็แรง แมลงก็เยอะ!
อีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่มักเป็นตัวการกระทบต่อผู้พักอาศัยเสมอคือเรื่องของกลิ่นและแมลง เช่น ต้นตีนเป็ดขาว สุดยอดไม้พันธุ์ที่ออกดอกมีกลิ่นสุดแสนจะเวียนหัว ถึงแม้ตีนเป็ดขาวจะมีร่มเงาที่กำลังดี แต่กลิ่นของมันอาจสร้างผลกระทบต่อจมูกของเราได้มากเช่นกัน บางคนถึงขั้นคลื่นไส้อาเจียนก็มีมาแล้ว หรือแม้แต่ต้นปีปที่ออกดอกชวนหอม แต่หากใครไม่สันทัดกับกลิ่นของมัน บ่อยเข้าอาจสร้างความรำคาญได้ สำหรับแมลง ตัวการสุดแสบก็เป็นปัจจัยสำคัญที่ควรศึกษา ไม่ว่าจะต้นโพธิ์ หูกวาง หรือ หูกระจง ก็มักมีแรงดึงดูดอ่อน ๆ ต่อสัตว์เล็กสัตว์น้อยและแมลงทั้งหลาย โดยเฉพาะ หูกระจง ด้วยใบที่เล็กและเยอะ จึงเป็นที่นิยมของเหล่าหนอนบุ้งหลากหลายพันธุ์ บ่อยครั้ง เรามักพบเจอปัญหาหนอนบุ้งบุกต้นหูกระจง กระทบทั้งต้นไม้และผู้อาศัย จนต้องหาวิธีแก้ไขกันเจ้าละหวั่น เพราะฉะนั้น การเลือกต้นไม้ที่ให้กลิ่นอ่อนหรือน้อยที่สุด และเลี่ยงต้นไม้ที่ดึงดูดแมลง จึงจะเป็นวิธีเซฟบ้านและคนได้ดีทีเดียว
4. เลือกขนาดต้นไม้ให้สัมพันธ์กับพื้นที่
ไม้พันธุ์ที่ให้ร่มเงา มักมีขนาดให้เลือกอย่างหลากหลาย จะพุ่มต่ำ พุ่มสูง แตกกิ่งเป็นแนวกว้างหรือตั้งขึ้นไป หรือที่ในวงการต้นไม้มักใช้แทนว่า “เรือนยอด” บางชนิดมีเรือนยอดเรียวสูง บางชนิดก็มีเรือนยอดเป็นพุ่มต่ำ แต่ละชนิดก็มีความเหมาะสมต่อพื้นที่บริเวณบ้านที่แตกต่างกันไป เช่น
-
- พื้นที่จำกัดและแคบ: หากพื้นที่ของคุณมีที่ว่างเพื่อจัดสวน ประมาณ 2 – 3 เมตร ควรปลูกต้นไม้ให้ร่มเงา ขนาดเล็ก ที่มีเรือนยอดแคบ ไม่กว้างขวาง เพื่อการจัดวางจะไม่ดูหนาแน่นจนเกินไป เช่น ตีนเป็ดน้ำ แก้วมุกดา น้ำเต้าต้น เป็นต้น
- พื้นที่จำกัดขนาดกลาง: หากพื้นที่ว่างของคุณมีขนาดอยู่ประมาณช่วง 120 ตารางวา ควรปลูกไม้พันธุ์ให้ร่มเงาที่มีขนาดกลาง มีเรือนยอดกว้างขวางแต่ไม่มากเกิน จะให้ร่มเงาได้ดีและไม่หนาแน่นจนเกินไป เช่น แคนา ปีป ตีนเป็ดน้ำ หูหนู เป็นต้น
- พื้นที่กว้างและใหญ่: หากนักมีบ้านมือใหม่คนไหน เผื่อพื้นที่ไว้ทำสวนและปลูกต้นไม้แบบเต็มที่ เรื่องข้อจำกัดของขนาดต้นไม้ก็คงไม่ใช่เรื่องใหญ่อะไร คุณสามารถเลือกปลูกต้นไม้ให้ร่มเงาตั้งแต่ขนาดกลาง จนถึงขนาดใหญ่ได้ตามต้องการ เช่น กันเกรา โคลงเคลงออสเตรเลีย จิกทะเล มะฮอกกานี เป็นต้น
5 ต้นไม้น่าปลูก ฟอร์มสวยและดี ควรมีประดับบ้าน!
ไม้ยืนต้นชนิดนี้ไม่ได้มีดีแค่ร่มเงา แต่ยังเป็นต้นไม้ฟอร์มสวย มีเรือนยอดเป็นพุ่มอยู่ทรง ไม่ต้องตัดแต่งกิ่งบ่อยก็สวยเช้งได้นาน ที่สำคัญ ยังเป็นไม้พันธุ์ไม่ผลัดใบ รูปแบบของใบมีขนาดไม่เล็กไปไม่ใหญ่มาก ฉะนั้นไร้กังวลเรื่องใบก้านร่วงหล่นได้เลย
เรื่องระบบรากก็ไม่ใช่ปัญหา เพราะรากของแก้วมุกดาจะไม่ชอนไชให้กวนใจบ้าน ปลูกเป็นไม้ประดับก็ว่าดี ให้ร่มเงาก็ว่าเด่น นอกจากนี้ แก้วมุกดา ยังเป็นไม้พันธุ์ที่ให้ทั้งดอกและผล โดยดอกของแก้วมุกดาจะมีขนาดกลางๆ เพียง 4 – 8 เซนติเมตร พร้อมให้กลิ่นหอมอ่อน ๆ ส่วนผลของมัน มักมีขนาดเล็ก เพียง 2 – 4 เซนติเมตรเท่านั้น
ต้นไม้น่าปลูก อย่าง แก้วมุกดา หรือ โกงกางเขา จึงเป็นไม้ยืนต้นฟอร์มสวยชนิดหนึ่งที่นิยมปลูกเพื่อประดับบ้านได้ดี มีร่มเงาเพิ่มความร่มรื่น ดูแลง่าย ไร้กังวลเรื่องปัญหาในภายหลัง (Photo Ref : www.ku.ac.th)
ต้นไม้น่าปลูก ต้นนี้มีลักษณะใบเรียงตัวสวย เขียวชอุ่มตลอดทั้งปี มีความเป็นต้นไม้โมเดิร์นฟอร์มงามที่เหมาะแก่การจัดวางเพื่อประดับและให้ร่มเงา เนื่องจากลักษณะของเรือนยอดที่เป็นพุ่มเรียวปลาย จึงดูใหญ่แต่ไม่เกะกะ แผ่ร่มเงาได้ดี ที่สำคัญ ล่ำซำจะไม่ค่อยผลัดใบ จึงไม่เป็นปัญหาสำหรับใครที่ไม่ชอบเก็บกวาดบ่อย ๆ เพียงแต่ต้องคอยหมั่นตกแต่งกิ่งบ้างพอสมควร
ต้นล่ำซำ หรือ ต้นหูหนู จึงเหมาะแก่ทั้งพื้นที่จำกัดและพื้นที่กว้าง ที่มากไปกว่านั้น ต้นไม้น่าปลูก อย่าง ต้นล่ำซำ ยังมีชื่อที่เป็นมงคล ตามความเชื่อแล้วการปลูกต้นล่ำซำเอาไว้ในบ้าน จะนำพาความเจริญรุ่งเรืองและความประสบผลสำเร็จมาสู่ผู้พักอาศัยตามชื่อ “ล่ำซำ” อีกด้วย (Photo Ref : kaset.today)
ถึงแม้จะมีชื่อที่คล้ายกันมากแต่ก็มีความต่างอยู่มากพอสมควร ตีนเป็ดน้ำเป็นไม้ยืนต้นให้ร่มเงาที่ดีอีกชนิดหนึ่ง มีถิ่นกำเนิดมาจากแถบอินเดียและตอนใต้ของจีน ลำต้นและพุ่มมีขนาดเล็กจนถึงกลาง สามารถเติบโตได้สูงถึง 12 เมตร เป็นไม้พันธุ์ที่ออกทั้งดอกและผล ขนาดของผลมีขนาด 6 – 7 เซนติเมตรและดอกสีขาวจะไม่ส่งกลิ่น มักออกดอกเป็นช่อ ขนาด 8 – 35 เซนติเมตร
ที่สำคัญ ตีนเป็ดน้ำจะไม่ผลัดใบ ระบบรากไม่ชอนไชเท่าไม้ยืนต้นอื่น ๆ ได้ประโยชน์ทั้งร่มเงา ความสวยงาม ไม่รบกวนทั้งกลิ่นและแมลง แถมยังเป็นไม้ประดับฟอร์มดี ที่เด่นเรื่องร่มเงาอีกด้วย (Photo Ref : medthai.com)
นอกจากจะเป็นต้นไม้ให้ร่มเงาแล้วนั้น ส่วนผลจะเป็นลูกกลมเล็กสีเขียว – ส้ม – แดงมาในช่อหลาย ๆ ลูก ซึ่งแต่ละลูกมีขนาดเพียง 0.5 – 0.8 เซนติเมตรเท่านั้น ดูมีสีสันงดงามแต่ไม่มากจนเกินไป ด้วยลักษณะต้นที่มีขนาดใหญ่ จึงทำให้เกิดร่มเงาที่ใหญ่ตามไปด้วย เพิ่มความร่มรื่นให้กับพื้นที่บ้าน
ถือเป็นต้นไม้น่าปลูกที่ต้องอาศัยขอบเขตบริเวณสวนที่กว้างขวางระดับหนึ่ง แต่ก็ต้องยอมรับว่าต้นกันเกรา สามารถให้ร่มเงาที่ถึงใจจริง ๆ สำหรับใครที่อยากได้ต้นไม้ใหญ่ ให้ร่มเงาเยอะ กันเกราก็คงเป็นไม้พันธุ์อีกชนิดที่ตอบโจทย์พอสมควร (Photo Ref : www.phargarden.com)
ม่วงมงคล เป็นไม้พุ่มที่ออกดอกสีสันสวยงาม โดยมีสีม่วงเข้มอร่ามทั้งต้น สามารถออกดอกได้ตลอดทั้งปี แถมยังให้ร่มเงาได้ดีไม่แพ้ไม้ยืนต้นอื่น ๆ ที่พิเศษไปกว่านั้น ม่วงมงคลเป็นไม้ที่ไม่ค่อยผลัดใบ จะไม่มีปัญหาใบร่วงหล่นจนรกให้กวนใจแน่ ๆ นอกจากความสวยงามและขนาดที่พอเหมาะพอดีแล้วนั้น จากชื่อแล้วก็ถือว่ามีความเป็นสิริมงคลอยู่ไม่น้อย หลายคนต่างเชื่อว่า การปลูก โคลงเคลงออสเตรเลีย หรือ ม่วงมงคล จะนำซึ่ง โชคลาภและความเป็นสิริมงคลมาให้แก่ผู้อยู่อาศัยอีกด้วย! (Photo Ref : www.myhomemygardening.com)
ไม่ว่าสุดท้ายแล้วเจ้าของบ้านจะเลือกปลูกต้นไม้สายพันธุ์ใด ในเรื่องการดูแล ใส่ปุ๋ย กำจัดแมลง ตัดแต่งกิ่งใบ หรือราก ก็เป็นสิ่งที่ต้องทำอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ต้นไม้เล็กใหญ่เติบโต แข็งแรง ให้ร่มเงา และสร้างบรรยากาศที่ดีให้กับเจ้าของบ้านได้อย่างเต็มที่ ถ้าคุณเป็นหนึ่งในผู้ที่หลงใหลในการแต่งบ้านและปลูกต้นไม้ ที่ KUDOS เรามีอุปกรณ์ตัดแต่งสวนและต้นไม้คุณภาพสูงหลากหลายรายการให้คุณนำไปสร้างสรรค์กับงานสวนของคุณได้.